Türkiyədə dəhşətli zəlzələlər baş verdikdən sonra, ölkəmizdə də belə zəlzələlərin baş verib-verməyəcəyi geniş müzakirə olunur. Bəziləri hesab edir ki, Azərbaycan, Türkiyədəki zəlzələ əraziləri ilə eyni qırılma xətti üzərində yerləşir. Hətta bunu bölgələrə ayıranlar da var.
Məsələnin elmi tərəfini öyrənmək üçün mütəxəssisə müraciət etdik.
Bu barədə ekoloq, seysmoloq Ənvər Əliyev bildirdi ki, indi hamı Türkiyədə baş verən zəlzələnin qırılma nöqtəsindən danışır. Əsas məsələ isə bu deyil.
Söhbət Azərbaycanın, Türkiyənin, Suriyanın, Ermənistanın yerləşdiyi Alp-Himalay qurşağından gedir. Burada qırılma, vulkanizm və seysmoloji aktivlik var:
“Bir qədər sadə dillə desək, yerin lavasının üzərində böyük torpaq sahələri hərəkət edirlər. Onlar da bəzən bir-birlərini itələyirlər. Bəzən bir birlərinin üstünə çıxırlar. Bizim yerləşdiyimiz coğrafi ərazidə bu proseslər gedir. Milyon ildən sonra burada nəhəng dağ əmələ gələcək”.
Azərbaycanın coğrafi baxımdan seysmik xəritəsinə gəldikdə isə, bu, zonalar üzrə 4 kateqoriyaya bölünür.
Birinci kateqoriya 7 ballıq, ikincinə 8, üçüncüyə 9, dördüncü isə 10 ballıq zəlzələlər üçün xarakterikdir.
Birinci kateqoriyaya, Ağdam, Füzuli, Beyləqan, Cəbrayıl, Zəngilan, Laçın, Xankəndi, Şuşa, Ağcabədi, Şəmkir, Gəncə, Sumqayıt, Neftçala və Xəzər Dənizinin bir hissəsi aid olunur. Həmin bölgələrimiz üçün 7 ballıq zəlzələlərin baş verməsi xarakterikdir.
İkinci kateqoriya 8 ballıq zəlzələlərin aid olunduğu bölgələr daxildir. Həmin ərazilər bunlardır: Astara, Biləsuvar, Saatlı, Şirvan, Zərdab, Ucar, Ağdaş, Göyçay, Bakı, Xırdalan, Mingəçevir, Tərtər aid olunur.
Üçüncü kateqoriya 9 ballıq zəlzələlərin aid edildiyi ərazilərdir və həmin bölgələr bunlardır. Naxçıvan Muxtar Respublilası, Cəlilabad, Masallı, Lənkəran, Lerik, Salyan, İmişli, Kürdəmir, Ağsu, Yevlax, Daşkəsən, Kəlbəcər, Zaqatala, Balakən, Qazax, Ağstafa, Xaçmaz, Quba, Siyəzən.
Dördüncü kateqoriyaya aid edilən ərazilərimiz isə 10 ballıq zəlzələlərlə xarakterizə olunur və aşağıdakılardır:
Şamaxı, Şəki, Qobustan, Qubanın bir hissəsi.
