Prezident İlham Əliyev fevralın 11-də Rusiya ilə Azərbaycan arasında “Şimal-Cənub” beynəlxalq nəqliyyat dəhlizi üzrə ikitərəfli əməkdaşlığın genişləndirilməsinə dair sazişi təsdiqləyib.
Müqavilə ilə bağlı rəsmi mediada təfərrüatlar az olsa da, sazişin məqsədi səmərəliliyi artırmaq və ümumilikdə yük əlaqələrini “inkişaf etdirmək”dir.
Birinci24 informasiya agentliyinin məlumatına görə, “İnterfaks” agentliyi xəbər verir ki, saziş dəmir yolu infrastrukturunun təkmilləşdirilməsindən sonra hər il Azərbaycan ərazisindən daşınacaq yüklərin zəmanətli miqdarını müəyyən edir.
“2028-ci il yanvarın 1-dən bu, ən azı 5 milyon ton, tərəflər müvafiq razılaşma əldə etdikdən sonra isə ən azı 15 milyon ton təşkil edəcək. Müqavilənin bəndi Rusiya Dəmir Yolları ilə Azərbaycan Dəmir Yolları arasında hər iki tərəf tranzit öhdəliklərini yerinə yetirmədikdə kompensasiyaları tənzimləyir”, – məlumatda deyilir.
Müqavilə hər ölkənin müvafiq nəqliyyat departamentlərinin rəhbərləri tərəfindən ilkin olaraq dekabrın 21-də , Azərbaycan Hava Yollarına məxsus təyyarənin qəzaya uğramasından 4 gün gün əvvəl imzalanıb.
Azərbaycan 38 nəfərin ölümü ilə nəticələnən qəzanın səbəbkarı kimi Rusiyanı ittiham edərək, Qroznıya nəzərdə tutulan təyinat yerinə yaxınlaşan təyyarəni hava hücumundan müdafiə raketi ilə vurduğunu bildirib.
İttihamlar təyyarənin qəzaya uğradığı Qazaxıstandan gələn ilkin məlumatla qismən təsdiqlənib. Məlumata görə , təyyarənin gövdəsinə “xarici metal” əşyalar dəyib.
Bundan sonra Əliyev Rusiyanı günahını etiraf etməyə , üzr istəməyə və sağ qalanlara təzminat ödəməyə çağırıb , Kreml isə hələ də bunu etməkdən yayınır.
Ardınca Azərbaycan açıq şəkildə qəza ilə bağlı Rusiyadan şikayətlərini artırdı. Rusiyanı Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinə (ICJ) vermək hədəsi – bəzilərini bu hadisənin iki ölkə arasında normal münasibətləri poza biləcəyi ilə bağlı fərziyyələrə səbəb oldu.
Yük tranziti müqaviləsinə baxmayaraq, Azərbaycan da müəyyən cəza tədbirləri görüb. Fevralın əvvəlində Azərbaycan xarici yardımları idarə etmək, rus mədəniyyətini təbliğ etmək və xaricdə yaşayan ruslara dəstək olmaq məqsədi daşıyan “Rus Evi”ni bağlayacağını bəyan edib.
Rəsmilər “Rus Evi”ni kəşfiyyat fəaliyyəti üçün mərkəz olmaqda, bəzi hökumətyönlü medialar isə surumla əlaqəsi olan bir neçə keçmiş hökumət rəsmisini xarici dövlətin xeyrinə casusluqda ittiham edib.
Rusiyalı deputat Nikolay Valuyevin bu addımı tənqid etməsindən və Rusiyadakı azərbaycanlılara qarşı cavab tədbirləri ilə hədələməsindən sonra Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi onu “persona non-qrata” elan etdi.
Bütün bunlara baxmayaraq, sazişin imzalanması Bakının Moskva ilə mübahisəni dərinləşdirməkdə ehtiyat etdiyini göstərir.
