“Türkiyə, Azərbaycan və Pakistan arasında müdafiə sənayesi layihələri strateji əməkdaşlığın gücləndirilməsi və regional təhlükəsizliyin gücləndirilməsi baxımından böyük əhəmiyyət kəsb edir”.
Birinci24.com xəbər verir ki, bu barədə Türkiyənin “Defencetürk” nəşrinin jurnalında dərc olunan məqalədə bildirib.
Məqalədə bildirilir ki, JF-17 döyüş təyyarəsi Pakistan və Çin arasında birgə inkişaf və istehsal fəaliyyəti nəticəsində yaradılıb. Bu təyyarələr Pakistan Hərbi Hava Qüvvələrinin (HHQ) müasir döyüş təyyarələri parklarında xidmət edir. JF-17 döyüş təyyarəsi layihəsi 2000-ci illərin əvvəllərinə təsadüf edir, lakin bu proses zamanı təyyarədə əhəmiyyətli təkmilləşdirmələr aparılıb və bu onu bugünkü ən son məhsul “Blok III” səviyyəsinə çatdırıb.
“Pakistan xüsusilə “Blok II” və “Blok III” modelləri ilə nisbətən aqressiv ixrac siyasətinə malikdir. Xüsusilə Afrika, Yaxın Şərq və Cənubi Asiyada keçirilən tenderlərdə sərfəli alternativ təklif etməklə diqqəti cəlb edir. Qlobal bazarda Çin mənşəli alt sistemlərin sıxlığından, Pakistan sənayesinin inkişafı ilə bağlı narahatlıqlardan və diplomatik məsələlərdən irəli gələn problemlərlə üzləşsə də, tenderlərdə görünməyə çalışır.
Nəhayət, JF-17 inkişaf etməkdə olan ölkələr üçün uyğun bir həll hesab olunur. O, aşağı satınalma və istismar xərcləri ilə çoxməqsədli döyüş təyyarəsi kimi seçilir. JF-17-nin üç modeli var: “Blok I”, “Blok II” və “Blok III”. “Blok I” ilkin modeldir və “Blok II” proses zamanı üzərində edilən təkmilləşdirmələrlə ortaya çıxıb. “Blok II” ilə Pakistan Nigeriya və Myanmaya ixrac uğuru da əldə edib. Azərbaycan isə ən son model olan “Blok III”ü öz inventarına əlavə etmək istəyir. Azərbaycanın “Blok II”dənsə “Blok III”ə üstünlük verməsinin bir neçə səbəbi var. Bu səbəblər əslində digər ölkələrin niyə “Blok II”yə üstünlük verdiyini göstərir”, – deyə nəşrin məqaləsində qeyd olunub.
Hava üstünlüyünə investisiya
JF-17 “Thunder” döyüş təyyarələrinin “Blok III” modeli ilk uçuşunu 2019-cu il dekabrın 29-da Çenqdu (Çin) CAC obyektlərində edib və hazırda Pakistan HHQ tərəfindən aktiv istifadə olunur. JF-“Blok III” əvvəlki bloklarla müqayisədə əhəmiyyətli təkmilləşdirmələrə malik ən müasir versiyadır.
Sələflərindən fərqli olaraq, “Blok III” “hava-hava” döyüşündə üstünlüklər təmin edəcək AESA radarına malikdir. Beləliklə, o, “hava-hava” döyüşündə hədəf aşkarlama və izləmə qabiliyyətini xeyli artırıb. Bundan əlavə, “Blok III” PL-15 kimi daha təkmil uzun mənzilli “hava-hava” raketlərindən istifadə edə bilər, “Blok II” isə daha məhdud imkanlara malikdir.
“Blok III” tam rəqəmsal kokpitə və pilotların situasiya haqqında məlumatlılığını artıran daha təkmil avionik sistemlərə malikdir. “Blok III” xüsusilə radioelektron mübarizə imkanları baxımından önə çıxır. “Blok II” təyyarələrində bu imkanlar kifayət qədər məhduddur. “Blok III”də başqa bir görkəmli dəyişiklik hərəkət sistemindədir. “Blok III” “Blok II”dəki mühərrikin təkmilləşdirilmiş versiyası ilə təchiz edilib. Azərbaycandan fərqli olaraq Nigeriya və Myanma kimi hava üstünlüyü olmayan ölkələr öz ehtiyaclarını “Blok III” kimi mürəkkəb sistemlə deyil, “Blok II” ilə qarşılaya bilir.
Nəşr qeyd edib ki, hazırda Azərbaycan HHQ-nin modernləşdirilməsi üçün xeyli vəsait ayrılaraq, proses idarə olunur: “Məlum olduğu kimi, regionda təhlükəsizlik vəziyyətinin sürüşkən olması ehtiyacları doğurur. “Su-25 Laçın” modernizasiya xidməti və Türkiyədən “Bayraktar Akıncı” zərbə tipli pilotsuz uçuş aparatı tədarükü də bunun bir hissəsi idi. Döyüş təyyarələri baxımından hava üstünlüyünü möhkəmləndirmək üçün müasir park arzusu var.
Bu, yeni nəsil texnologiyaları özündə birləşdirən və həm “hava-hava”, həm də “yer-yer” missiyalarında səmərəli istifadə edilə bilən platformadır. Bu nöqtədə “Blok III” uzun müddətdir ki, potensial həll yolu kimi masadadır. Azərbaycanın problem yaşadığı Ermənistanın güclü diasporunun Qərb mənşəli təyyarənin tədarükü və texniki qulluğunda müxtəlif çətinliklər yaradacağı məlum idi. Bu səbəbdən, JF-17-nin Çin və Pakistan mənşəli olması, həm alınsa, həm də inventara daxil edilsə belə, Qərb təyyarələrinin texniki xidməti və ehtiyat hissəsi tədarükü ilə müqayisədə daha az diplomatik məhdudiyyətlərlə üzləşməni təmin edəcək”.
