Ukraynanın dövlət neft-qaz şirkəti “Naftoqaz” Trans-Balkan marşrutu ilə təbii qazın idxalına dair Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti (SOCAR) ilə ilk müqaviləni imzalayıb.
Birinci24 informasiya agentliyi xəbər verir ki, bu barədə iyulun 28-də “Naftoqaz” mətbuata açıqlamasında deyib.
“Bu, uzunmüddətli əməkdaşlığa yol açan kiçik həcmli, lakin strateji əhəmiyyətli addımdır. Bu, həm də təchizat mənbələrinin şaxələndirilməsinin və Ukraynanın enerji təhlükəsizliyinin gücləndirilməsinin daha bir nümunəsidir”, – deyə “Naftoqaz”ın baş direktoru Serxi Koretski bildirib .
“Naftoqaz” həmçinin Ukrayna prezidenti Voladimir Zelenskiyə, Ukrayna hökumətinə və Ukraynanın Energetika Nazirliyinə “bu razılaşmanın əldə olunmasında göstərdikləri dəstəyə görə”, eləcə də “etimada görə” azərbaycanlı həmkarlarına minnətdarlığını bildirib.
Ukrayna 2025-ci ilin mayında Bolqarıstan, Rumıniya və Moldovadan keçən yeni Trans-Balkan marşrutunu elan edib.
“Rusiyanın enerji daşıyıcılarını mərhələli şəkildə ləğv edən Ukrayna, Avropa ittifaqındakı tərəfdaşlarımız kimi, alternativ qaz tədarükü marşrutlarının axtarışı üzərində fəal işləyir. Trans-Balkan marşrutundan istifadə bu kontekstdə vacibdir”, – deyə Ukraynanın energetika naziri Herman Haluşenkonun o zaman verdiyi press-relizdə deyilir.
Ukrayna hökuməti daha əvvəl bəyan etmişdi ki, ölkə 2025-2026-cı illər istilik mövsümü üçün ən azı 4 milyard kubmetr qaz idxal etməlidir.
Rusiyanın enerji asılılığından çıxmaq səylərinin bir hissəsi kimi Aİ getdikcə daha çox Azərbaycana yönəlib.
May ayında Böyük Britaniya Rusiyanın neft ticarətinin kölgə donanmasının qarşısını almaq səyləri çərçivəsində dövlətə məxsus Azərbaycan tankerinə sanksiya tətbiq etmişdi.
Mütəşəkkil Cinayətkarlıq və Korrupsiyaya Qarşı Mübarizə Layihəsinin (“OCCRP”) araşdırmasına görə, özügedən “Zəngəzur” gəmisi Azərbaycan Xəzər Dəniz Gəmiçiliyinə məxsusdur və şirkətin bütün səhmləri Azərbaycan hökumətinə məxsusdur.
“OCCRP” gəminin Sankt-Peterburqun qərbində, neft terminalı olan Primorsk limanına, eləcə də Azərbaycanın dövlətə məxsus STAR neft emalı zavodunun yerləşdiyi Türkiyənin Nemrut limanına müntəzəm səfərlər etdiyini qeyd edib.
“Global Witness” vəkillik qrupunun əldə etdiyi məlumatlara görə, Azərbaycanın STAR neft emalı zavodu 2024-cü ildə böyük miqdarda Rusiya xam neftini emal edib.
Qrup 2024-cü ilin iyul hesabatında bildirir ki, “Aİ-nin bu il idxal etdiyi STAR məhsullarının böyük əksəriyyəti çox güman ki, Rusiya neftindən hazırlanıb”.
Bu cür idxallar 2022-ci ildə imzalanan Anlaşma Memorandumundan (MOU) sonra həyata keçirilir. Ona görə də Azərbaycan Aİ-yə qaz tədarükünü iki dəfə artıracaq və iddiaya görə, Avropa Komissiyasının sədri Ursula Von der Leyenin o zaman vurğuladığı kimi , “Rusiya qazının tədarükünün kəsilməsini kompensasiya edəcək və Avropanın təchizat təhlükəsizliyinə əhəmiyyətli töhfə verəcək”.
