Tanınmış nüvə gücləri arasında İslamabad ilk növbədə bizin üçün ona görə ön planda qalır ki, Pakistan Azərbaycanın ən etibarlı müttəfiqidir.
Pakistan nüvə silahı əldə edəndən bəri, əksər dövlətlər, xüsusən də Hindistanda narahatlıqlar daim müşahidə olunur. Səbəbi aydındır; Pakistan açıq şəkildə etiraf edib ki, nüvə silahı Hindistana yönəlib. Müxtəlif formalarda ifadə edilən bu cür bəyanatlar zaman-zaman Pakistan prezidentləri, baş nazirlər və kabinet nazirləri tərəfindən səsləndirilib.
Şübhəsiz ki, bu, Hindistan üçün ciddi, lakin ekzistensial təhlükə deyil. Gəlin əvvəlcə sülh dövründə nüvə silahlarının necə saxlandığına aydınlıq gətirək.
Nüvə silahı əl qumbarasına bənzəmir, onun içərisində silahı işə salmaq üçün sadəcə sancağı çəkmək lazımdır. Nüvə silah isə tam başqa texnologiya ilə idarə olunur.
Şimali Koreya da daxil olmaqla, bütün ölkələrin nüvə silahlarının hamısı deyil, əksəriyyətində onları qorumaq üçün daxili təhlükəsizlik xüsusiyyətləri var. Bir ölkə nüvə silahının saxlanması, daşınması və ya buraxılış platformalarında quraşdırılması zamanı partlamasına yol verə bilməz.
Texniki təfərrüatlara varmadan, hər bir nüvə silahının ən azı dörd qoruma dərəcəsinə malik olduğunu qeyd etmək kifayətdir. Ona görə də ilk üç addım ya səhvən, ya da qəsdən pozulsa belə, dördüncü addım yenə də nüvə bombasının partlamamasını təmin edir.
İstisnasız olaraq bütün nüvə bombaları İcazə Verən Fəaliyyət Bağlantıları (PAL) adlı əsas təhlükəsizlik xüsusiyyətinə malikdir. Nüvə bombasını işə salmaq üçün dövrəyə səlahiyyətli kod daxil edilməlidir. Əslində, son məlumatlara görə, PAL ilkin olaraq səhv tətbiq olunarsa, silah işlək vəziyyətə düşür.
Bəzi hallarda nüvə silahları artıq əvvəlcədən müəyyən edilmiş hədəflər üçün proqramlaşdırılıb. Bu nüvə bombaları yalnız əvvəlcədən proqramlaşdırılmış uçuşunu tamamladıqdan sonra partlaya bilər.Nüvə bombasının aktivləşdirilməsi proqramı həmçinin partlamadan əvvəl baş verən hadisələrin müəyyən ardıcıllığını nəzərə almaq üçün proqramlaşdırıla bilər. Bu cür hadisələr ətraf mühit şəraitində, yəni təzyiq, temperatur və sıxlıqda dəyişikliklərə səbəb ola bilər. Adi təzyiq açarı Xirosima və Naqasaki üzərində nüvə bombalarını aktivləşdirdi. Göstərilən və proqramlaşdırılmış şərtlər yerinə yetirilməzsə, nüvə silahı hazır vəziyyətə gətirilə və partlaya bilməz.
Və nəhayət, “mənbə kodu”. “Mənbə kodu” sistemə yüklənməyincə işəsalma platforması aktivləşdirilməyəcək. Məsələn, müxtəlif diapazonlu daşıyıcı raketləri olan və mövqelərində nüvə silahı olan ölkələr, əgər onlara “mənbə kodu” bildirilməyibsə, hətta istəmədən də operatorlar tərəfindən buraxıla bilməz. Nüvə silahları üzrə səlahiyyətli orqanın buraxılış əmri verməzdən əvvəl çox səviyyəli autentifikasiya prosesi də var.Başlatma platformasına sahib olmaq həmişə ən böyük maneə olacaq. Sürətlə gedən maşının pəncərəsindən nüvə bombası atmaq olmaz. Hindistanda hər hansı bir yerə hücum etmək üçün onu daşıya bilən bir buraxılış platforması, təyyarə və ya raket lazımdır. Terrorçu qrupların işə salınmağa hazır olan platformaya nəzarət etmək imkanına malik olması praktiki olaraq mümkün deyil. Bu, yalnız Ceyms Bond filmlərində olur. Atış platformasının hazırlığı/mövcudluğu yalnız dövlət dəstəyi ilə əldə oluna bildiyindən, bu halda belə silahların terrorçuların əlinə keçməsi ehtimalını sıfıra endirir.
Beləliklə, Pakistan terror qruplaşmasının Hindistan ərazisinə hərbi nüvə hücumu həyata keçirməsi ehtimalı azdır. Əksər Hindistan hərbi strateqləri daim nüvə terrorizmindən danışırlar, ən çox nüvə silahını partladan terror qruplaşmasına istinad edirlər.
Bununla belə, bütün dünyada radioaktiv materialların oğurlanması ilə bağlı çoxsaylı hadisələr baş verib. Xoşbəxtlikdən, ən azı indiyə qədər radioaktiv materialların qəsdən və təsadüfən yanlış əllərə buraxılmasının heç biri hansısa bir fəlakətə səbəb olmayıb. Hələlik heç bir dövlətə bu istiqamətdə hücum olmayıb.
Nüvə silahının partlaması mürəkkəb prosesdir. Bununla belə, radioaktiv materialların əldə edilməsi yəqin ki, daha asandır. Qeyd edək ki, burada nüvə partlayışının təsiri ani olur.
Bununla belə, radiasiyanı iz buraxmadan həyata keçirmək daha asan və sadədir. Radioloji hücumların iki vasitəsi var. Biri radiasiya saçan cihaz, digəri isə radiasiyaya məruz qalma cihazıdır.
Radiasiya metodu radioaktiv materialın qəsdən hədəfə və ətrafına yayılması ilə həyata keçirilə bilər. Dağılma tam məxfilik şəraitində baş tuta bilər.
Radioaktiv materialın böyük bir su hövzəsinə atılması və ya toz halında sıx məskunlaşan ərazilərə yayılması fəlakətli nəticələrə səbəb ola bilər. Eynilə, radiasiyaya məruzqalma uzunmüddətli yan təsirlərə səbəb ola bilər. Bu üsullar “kütləvi qırğın silahı” kimi qəbul edilir.
Xristian dünyası belə hesab edir ki, Pakistan ordusunun islamlaşması nüvə silahlarının yanlış əllərə keçməsinə səbəb ola biləcək ən böyük təhlükədir.
Məlum olduğu kimi, rəsmi İslamabad öz dini fundamentalist baxışlarını daim ortaya qoyur. Amma hesab edirik ki, bu, dünya üçün elə də qorxulu deyil. Pakistan öz düşmənlərinə sahib olduqları ideologiyanı təqdim edir.Yeri gəlmişkən, MAQATE atom bombası yaratmaq istəyən, onu yaradan dövlətlərə nəzarət etmək iddialarından hələ də əl çəkməyib. Bu mənada qurumun parçalanan materiallar üzrə beynəlxalq ekspertlər paneli var. Məhz MAQATE-nin nəzarəti altında Pakistan təxminən 4000 kiloqram silah dərəcəli uran, yüksək zənginləşdirilmiş uran (HEU) və təxminən 400 kiloqram silah dərəcəli plutonium yaradıb.
Qeyd edək ki, Xirosima və Naqasakiyə atılan nüvə bombaları yaratmaq üçün 12-15 kiloqram HEU və ya 5-6 kiloqram plutonium lazımdır.
Pakistanın Hindistana nifrəti ardıcıl Pakistan rəhbərliyini daim genişlənən nüvə proqramına sərmayə qoymağa sövq edir. Yeni reaktorların yaradılması və yeni döyüş başlıqlarının istehsalının davam etdirilməsi bu ölkə üçün olduqca baha başa gəlir.
Amma Pakistan iqtisadiyyatı elə də güclü deyil. Çinin maliyyə dəstəyi ilə ayaqda duran Pakistan iqtisadiyyatı bu layihələri həyata keçirməyə cəhd edir.
Pakistan tam spektrli nüvə qarşısını alan bir ölkə olmaq istəyir. Hindistan üzərində kor-koranə və qeyri-davamlı nüvə üstünlüyü axtarışında olan Pakistan yaxın gələcəkdə nüvə arsenalını artırmaq üçün milyardlarla sərmayə qoymağa davam edir.
Hazırda Pakistanın nüvə arsenalı Hindistan üçün real təhlükə yaratmır, lakin Hindistanın nüvə qabiliyyəti Pakistanın varlığı üçün çox güclü təhlükə olaraq qalır.
